پرش به محتوا 
همه ما می‌دانیم که مهاجرت به کشور آلمان یکی از آرزوهای بسیاری از افراد ایرانی است. با توجه به این که کشور آلمان یک اقتصاد بزرگ دارد و همچنین امکانات بسیار مطلوبی را در اختیار مهاجران قرار می‌دهد، این کشور تبدیل به یکی از برترین کشورها برای متقاضیان مهاجرت تحصیلی شده است.
با توجه به اهمیت موضوع تحصیل در آلمان تلاش می‌کنیم تا در این مقاله به سوالات مهمی در این خصوص نظیر سوالات زیر پاسخ دهیم:
- آیا آلمان کشور خوبی برای مهاجرت تحصیلی است؟
- شرایط تحصیل در آلمان چیست؟
- هزینه‌های تحصیل در آلمان چقدر است؟
- مراحل اقدام برای تحصیل در آلمان چه هستند؟
- برای تحصیل در آلمان به چه مدارکی نیاز است؟
علاوه بر این سوالات این مقاله به طور کلی برای افرادی نوشته شده است که در انتخاب مقصد خود تردید دارند و می‌خواهند به قدری اطلاعات کسب کنند تا با اطمینان بتوانند کشور آلمان را برای مهاجرت تحصیلی خود انتخاب کنند. با این حال ما در مقاله‌های دیگر سایت‌مان نظیر مقاله پذیرش تحصیلی آلمان (اطلاعات مربوط به اپلای دانشگاه‌ها) و مقاله ویزای تحصیلی آلمان (نحوه اقدام جهت اخذ ویزا) اطلاعات مراحل بعدی را در اختیار شما قرار داده ایم.
آمار و ارقام مهاجرت تحصیلی به آلمان
می‌دانیم که آلمان یکی از محبوب‌ترین کشورها در نزد دانشجویان خارجی است. با این حال بیایید تا نگاهی به آمار دانشجویان متقاضی مهاجرت تحصیلی به آلمان بیندازیم تا تصمیم خود را با دید باز‌تری بگیریم.
آمار مربوط به دانشجویان خارجی در آلمان
کشور آلمان بیشتر از ۴۰۰ دانشگاه دارد که هم دانشجویان داخلی و هم دانشجویان خارجی می‌توانند تحصیلات دانشگاهی خود را در آن‌ها انجام دهند. معمولا ترم زمستانی به عنوان ترم اصلی دانشگاه‌های آلمان به شمار می‌رود. برآورد شده است که در سال 2023، در این ترم بیشتر از ۳۶۷ هزار نفر دانشجوی خارجی مشغول به تحصیل بوده اند.
| ترم زمستانی | دانشجویان خارجی |
| ۲۰۲۲/۲۰۲۳ | ۳۶۷,۵۷۸ |
| ۲۰۲۱/۲۰۲۲ | ۳۴۹,۴۳۸ |
| ۲۰۲۰/۲۰۲۱ | ۳۲۴,۷۲۹ |
| ۲۰۱۹/۲۰۲۰ | ۳۱۹,۹۰۲ |
| ۲۰۱۸/۲۰۱۹ | ۳۰۲,۱۵۷ |
این آمار به ما نشان می‌دهد که کشور آلمان در بین تمامی دانشجویان سراسر جهان بسیار پرطرفدار است و رقابت در بین دانشجویان به شدت سخت است. با این حال با داشتن دانش زبانی ودیگر موارد مرتبط، می‌توانید یکی از دانشجویانی باشید که در ترم جدید به دانشگاه‌های کشور آلمان وارد می‌شوند.
مزایای تحصیل در آلمان
قطعا دانشگاه‌های برتری در دنیا وجود دارند که مقصد بسیاری از دانشجویان برتر از سراسر جهان می‌باشند. اما چرا باید کشور آلمان را انتخاب کنیم؟ یا به عبارتی دیگر، تحصیل در آلمان چه مزیت‌هایی دارد که آن را از سایر کشورها متمایز کرده است؟
در ادامه به تمامی مزیت‌های تحصیل در کشور آلمان اشاره می‌کنیم.
نگرانی از بابت بیکاری وجود ندارد
نرخ پایین بیکاری در کشور آلمان خیال بسیاری از افراد دانشجو را راحت کرده است؛ چرا که می‌توانند بعد از اتمام دوره تحصیلی خود، به سادگی در شغل مورد نظرشان مشغول به کار شوند. با توجه به این که اقتصاد آلمان یکی از اقتصادهای بزرگ دنیا را تشکیل می‌دهد و صنایع مختلف آلمان روز به روز در حال پیشرفت هستند، نیاز به نیروی کار تازه نفس به خوبی در این کشور احساس می‌شود.
پس با مهاجرت تحصیلی به آلمان، علاوه بر این که مدرک تحصیلی خود را از یکی از دانشگاه‌های معتبر در سراسر اروپا دریافت می‌کنید، با داشتن تخصص کافی نیز در سریع‌ترین زمان ممکن شغل مناسب برای خود را پیدا می‌کنید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله کار در آلمان را مطالعه فرمایید.
نیازی به پرداخت شهریه دانشگاه نیست
در کشور آلمان می‌توانید بدون پرداخت هزینه‌های دانشگاه، در هر مقطع تحصیلی دانشگاهی به رایگان تحصیل کنید.
متقاضیان تحصیل در آلمان معمولا با پرداخت هزینه ثبت نام در ترم (مبلغی کمتر از ۳۰۰ یورو) مواجه می‌شوند که این موضوع نیز با توجه به رشته انتخابی شما و دانشگاه مقصدتان متغیر است.
ممکن است شما هم این موضوع را شنیده باشید که تنها با داشتن دانش زبان آلمانی می‌توانید به صورت رایگان تحصیل کنید. اما باید به شما بگوییم که در چند سال اخیر بیشتر رشته‌های دانشگاهی به زبان انگلیسی نیز ارائه می‌شوند و شما می‌توانید بدون داشتن مدرک زبان آلمانی، تحصیل خود را در آلمان شروع کنید. البته محدودیت‌هایی در بعضی از رشته‌ها مانند رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی و همچنین برخی از شاخه‌های علوم نظری وجود دارد. اما معمولا اکثر رشته‌ها حداقل در مقاطع ارشد و دکترا، به زبان انگلیسی نیز ارائه می‌شوند. ممکن است تصور کنید که دیگر نیازی به یادگیری زبان آلمانی وجود ندارد. اما در بخش بعدی مقاله با اهمیت این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید.
داشتن دانش زبان آلمانی شما را از رقیبان جلو می‌اندازد
با توجه به اینکه رایگان بودن تحصیل در دانشگاه‌های آلمانی باعث شده است تا متقاضیان مهاجرت تحصیلی به آلمان بیشتر شوند، رقابت در بین دانشجویان که اکثر آن‌ها از دانشجویان برتر و با استعداد هستند، بسیار تنگاتنگ است. اما چگونه می‌توانید شانس خود را در اخذ پذیرش افزایش دهید؟ اگر می‌خواهید به هر قیمتی که شده وارد کشور آلمان شوید، تنها کافی است تا سختی یاد گرفتن زبان آلمانی را به جان بخرید. اکثر افراد معتقدند که زبان آلمانی بسیار سخت است. به همین دلیل بیشتر دانشجویان از یادگیری این زبان فراری هستند. اما شما می‌توانید با کسب دانش زبان آلمانی، رقیبان را پشت سر بگذارید.
چالش‌های تحصیل در آلمان
درست است که همه از زندگی فوق العاده‌ای که در آلمان منتظرشان است صحبت می‌کنند، با این حال همه ما می‌دانیم که سختی زندگی در همه جا است و قطعا قرار است تا با یک سری از چالش‌ها مواجه شویم که داشتن اطلاعاتی درباره آن‌ها، می‌تواند کمک بخش حال ما باشد.
در ادامه به مهمترین چالش‌هایی که علاقمندان به تحصیل در آلمان ممکن است پیش از ورود به این کشور و حتی در حین تحصیل در این کشور با آن‌ها رو به رو شوند می‌پردازیم.
یاد گرفتن زبان آلمانی، سخت‌ترین کار دنیا
اگر چه تقریبا تمامی آلمانی‌ها به زبان انگلیسی تسلط دارند، با این حال باز هم شما مجبور می‌شوید تا در شرایطی خاص مثل زمان‌هایی که کار اداری برای‌تان پیش می‌آید، از زبان آلمانی استفاده کنید.
بهتر است قبل از مهاجرت حتی اگر قرار است به زبان انگلیسی تحصیل خود را انجام دهید، کمی زبان آلمانی را یاد بگیرید و در طی تحصیل خود، روز به روز یادگیری خود را بیشتر کنید.
عدم وجود نظم در بررسی درخواست‌ها توسط سفارت
سفارت آلمان در تهران معمولا متقاضیان ویزای تحصیلی آلمان را مدت زمان طولانی منتظر می‌گذارد. البته این موضوع با توجه به لیست بیشماری از افراد متقاضی کاملا طبیعی است. با این حال انتظار یکی از دشوار‌ترین کارهایی است که فرد دانشجو باید آن را تحمل کند و تغییرات لحظه‌ای نحوه گرفتن وقت سفارت ،صف‌های طولانی تایید مدارک و لیست‌های انتظار بلند بالا، پروسه‌های تعیین وقت و شرکت در مصاحبه‌های سفارتی که گاه و بیگاه دچار تغییر می‌شوند، کار را برای دانشجو سخت‌تر می‌کنند.
اثبات تمکن مالی
معمولا افراد متقاضی برای تحصیل در آلمان می‌بایست قبل از ورود خود به کشور آلمان، تمکن مالی‌شان را به سفارت ارائه دهند تا ثابت کنند که از پس هزینه‌های زندگی در این کشور برمی‌آیند. اما از سال ۲۰۲۱ کشور آلمان قانونی را وضع کرد که در طی آن متقاضیان برای دریافت ویزای تحصیلی خود، باید مبلغ تمکن مالی را نیز با خود به کشور آلمان منتقل می‌کردند.
به عبارتی دیگر، متقاضی باید بعد از نشان دادن مدارک تمکن مالی خود به سفارت آلمان، در هنگام ورود به کشور آلمان همین مبلغ را در حسابی به نام خود در کشور آلمان در طی مدت تحصیل بلوکه کند. البته دانشجویان می‌توانند مقداری از این مبلغ را ماهانه استفاده کنند.
این مسئله شامل استثنائاتی نیز می‌شود که ما در مقاله‌ای با عنوان ویزای تحصیلی آلمان به شرح آن پرداخته ایم.
شرایط لازم برای تحصیل در آلمان
آلمانی‌ها به عنوان افراد منظم شناخته می‌شوند. پس قطعا باید توقع داشته باشیم که هر مرحله از پروسه مهاجرت تحصیلی به آلمان از مرحله جمع آوری مدارک گرفته تا لحظه ورود به کشور، کاملا شفاف و طبق برنامه باشد.
با توجه به این که دو مرحله اخذ پذیرش از دانشگاه‌های کشور آلمان و مرحله ویزا، مهمترین هستند، شرایط تحصیل در آلمان را در این دو بخش بررسی می‌کنیم.
شرایط اخذ پذیرش از دانشگاه‌های آلمان
قطعا با توجه به این که کدام دانشگاه آلمان را انتخاب می‌کنید و حتی این موضوع که دانشگاه مورد نظر شما در کدام شهر است، می‌تواند تفاوت‌هایی را در این بخش از مقاله ایجاد کند. اما به طور کلی شرایطی هستند که باید آن‌ها را رعایت کنید تا در نهایت بتوانید یک تحصیل رویایی را در کشور آلمان تجربه کنید.
شرط اول : زبان
تفاوتی نمی‌کند که شما به دنبال تحصیل در رشته‌هایی هستید که به زبان آلمانی ارائه شده اند و یا انگلیسی، در هر حالت باید توانایی خود را در داشتن زبان آلمانی ارائه دهید. البته این موضوع با توجه به رشته انتخابی شما و مقطع دانشگاهی‌تان می‌تواند سطوح متفاوتی از مدرک زبان آلمانی را در بر بگیرد.
برخی از دانشگاه‌های آلمانی دوره‌های پیش نیاز زبان را در داخل محیط دانشگاه برگزار می‌نمایند، اما توجه داشته باشید که در صورتی که به هیچ یک از زبان‌های آلمانی و انگلیسی مسلط نباشید، حتی اگر یک رزومه قوی از خودتان ارائه دهید، شانس دریافت پذیرش و ویزای شما به شدت پایین می‌آید. پس در وهله اول، حتما دانش زبانی خود را ارتقا دهید.
شرط دوم: تحصیلات قابل قبول
دانشگاه‌های آلمان و وزارت علوم این کشور ارتباط تنگاتنگی با وزارت علوم کشور ایران و دانشگاه‌های ایرانی دارند.
وزارت علوم آلمان هر ساله لیستی از دانشگاه‌های مورد قبول کشورهای خارجی از جمله کشور ایران را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد.
با یک مثال این موضوع را برای شما شفاف‌تر می‌کنیم. اگر متقاضی تحصیل در دوره کارشناسی ارشد در یکی از دانشگاه‌های آلمان هستید ولی از دانشگاهی از ایران فارغ التحصیل شده‌اید که دولت آلمان آن را دانشگاه ضعیفی ارزیابی می‌کند، در همان ابتدا تقریبا شانس خود را برای دریافت پذیرش صفر بدانید.
- وب سایت آنابین
کافی است تا چند دقیقه از وقت خود را به وارد شدن به لینک زیر اختصاص دهید تا از وضعیت مدرک تحصیلی خود در کشور آلمان باخبر شوید. می‌توانید قبل از ارسال مدارک برای دانشگاه انتخابی خود، بررسی نمایید که مدرک شما توسط دانشگاه‌های آلمانی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند یا خیر و شانس خود را تخمین بزنید.
به لینک زیر وارد شوید و با انتخاب گزینه موسسات خارجی، وضعیت ارزیابی مدرک دانشگاهی خود را بررسی نمایید.
لینک ورود به وب سایت بررسی مدارک تحصیلی در آلمان : وب سایت آنابین
شرایط اخذ ویزای تحصیلی کشور آلمان
اولین مرحله که به توضیح آن پرداختیم، اخذ پذیرش از یکی از دانشگاه‌های آلمانی بود. در مرحله دوم نوبت انجام اقدامات لازم برای دریافت ویزای تحصیلی کشور آلمان است.
اگر در همان ابتدای کار به شرایطی که باید برای اخذ ویزای تحصیلی کشور آلمان داشته باشید، توجهی نکنید، تنها تلاش‌های خود را برای گرفتن پذیرش تحصیلی هدر داده اید. چرا که در نهایت اگر شروط زیر را نداشته باشید، نمی‌توانید ویزای تحصیلی کشور آلمان را دریافت کنید.
مهمترین شرایط اخذ ویزای تحصیلی آلمان به شرح زیر می‌باشند.
شرط اول: تمکن مالی کافی
دولت آلمان به طور سالیانه مبلغی را تحت عنوان تمکن مالی از دانشجویان مطالبه می‌کند. این مبلغ به صورت یک مقدار حداقلی به افراد متقاضی ارائه می‌شود تا آن را به سفارت ارائه کنند. معمولا سفارت‌های آلمان و همچنین دولت این کشور، حساسیت زیادی بر روی تمکن مالی ارائه شده توسط دانشجویان خارجی در مرحله اخذ ویزای تحصیلی آلمان از خود نشان می‌دهند.
دانشجویان متقاضی تحصیل در آلمان باید این نکته را در نظر داشته باشند که برای دریافت ویزا حتما باید مبلغ تمکن مالی را به مدت یک ماه در حساب خود بلوکه کنند. در شرایطی که دانشگاه و شهر مقصد آن را مشخص می‌کند، حتی لازم است تا این مبلغ به کشور آلمان منتقل شود تا دانشجو مقداری از آن را هر ماه استفاده کند.
شرط دوم : شرکت در مصاحبه
مصاحبه‌هایی که افسر ویزا با دانشجویان متقاضی تحصیل در آلمان انجام می‌دهد، می‌توانند به صورت تلفنی، حضوری و یا حتی آنلاین انجام شوند. پس در نظر داشته باشید که انجام مصاحبه توسط دولت آلمان بخشی از فرایند دریافت ویزای تحصیلی در این کشور محسوب می‌شود.
پس حتما خود را برای شرکت در این مصاحبه‌ها به خوبی آماده کنید تا نتیجه مورد قبول خود را کسب کنید.
